IJs wat geen ijs werd

Januari 2013

Plotseling was er toch een winter.
In de voorafgaande periode leek het een combinatie van herfst (regen) en lente (temperatuur). In november had ik de schuur opgeruimd en vond een restant graszaad.
Deze heb toen maar in de voortuin gegooid.
In december kwamen de eerste puntjes voorzichtig op en na terugkomst uit Oostenrijk stond het gras er keurig bij.
Toen werd het koud.
Het ging vriezen, dus zou je denken, er komt ijs.
En inderdaad: er kwam ijs.

Na 2 nachten vorst ging de wereld al over een Elfstedentocht praten. De rayonhoofden werden, door de RTL's en NOS-sen van deze wereld, al gesommeerd bij elkaar te komen.
Maar dat deden zij niet. En terecht.

Tijdens de aankondiging van de vorst (het vroor nog niet) sprak ik een man op de ijsbaan van Haarlem. Hij wist te vertellen dat een collega al een vrije dag had genomen voor de vrijdag daarop.Ik hoopte voor de man dat hij een kaartje had gekocht voor de Jaap Eden Baan want van het natuurijs moest hij het niet hebben. Leek mij.

Twee dagen later had het 2 nachten gevroren.
Ik reed langs Nieuwkoop en had contact met Jan. Op de radio werd al gespeculeerd over de Elfstedentocht en werd er een voorschot genomen op het heldendom.
'Jan, Nieuwkoop ligt er mooi bij, er is maar 1 wak'.

Een week later.
Vrijdag de 18de. Precies 50 jaar na de legendarische Elfstedentocht van '63, staan Jan en ik in de tuin bij de Vuntus. Schaatskleren al aan. Toch maar even meten.
Onze ervaringen van de vorige winter zijn we niet vergeten en gekken worden wel gemaakt en niet geboren.
Gat in het ijs met een nieuw aangeschafte pikhaak......
Niet al te dik
Even naar binnen voor een meet-instrument.
Met een kromme spijker en een duimstok meten we 4 cm, 4cm en 3cm.
Dit houdt niet over.
Kleren gaan weer uit en de koffie gaat op.

's Middag het meten maar even beter aanpakken
In de schuur lag nog een T van betonijzer. Stuk eraf slijpen, ijzer polijsten, stuk vlak maken en een maat verdeling erop.
Pikhaak aangepast en klaar
Morgen weer kijken.

Zaterdag de 19de
Het weer van 18 januari 1963
Op de kop van de tuin bevriezen we.
Eerst een paar zwanen verjagen en weer meten: 4 cm
Er is een centimeter bijgekomen.
Hoopvol
Maar de stukken van 4 cm van de vorige dag komen niet verder dan 4,5.
Op naar een andere meetplek: De Kromme Rade en Het Hol.
Prikkers en werplijnen mee.
Het Hol is slecht. Sneeuwijs: prik, prik, groot gat
De Vuntus is prachtig: strak zwart ijs, knalhard maar:
te dun.
Vier centimeter. Gewoon te weinig koude gehad en gewoon te kort dag.
Wachten dus.
Bij het verlaten van de Kromme Rade komen we een drietal tegen: Vader voorop, gevolgd door Puberdochter en Moeder met booschappentas met proviand.
Alle drie met schaatsen onder de arm en vooral Vader met een blik van 'het gaat gebeuren!'

Nieuwsgierigheid won het van opvoeding. Dus terug naar de Kromme Rade.
Zien wat er gebeurt.
Ondertussen was het drietal een vijftal want er stond nog een heer met Baard en bril en een jongeman met een blauwe wollen Jas. Een herenmantel.
Vader liep al over het ijs en hij had goed nieuws: 5 cemtimeter, misschien 6.
Hoe hij dit gemeten had was ons een raadsel.
(een kritische bestudering van de heren en dames leerde dat er touw noch prikker in de buurt was, dus maar hopen dat het houdt)
De Baard pakte ondertussen zijn (mooie) Friese Houten schaatsen uit een krant.
Op de vraag van Jan hoe de Vader aan de 5 centimeter kwam ontspon zich een discussie over meten, ijsvereniging, daar van zijn, wel of niet, betrouwbaarheid.
Enfin.
Het vijftal en dan vooral de Vader en de Baard waren niet te bereid te luisteren en wellicht, net als wij, te moeten constateren dat de natuur niet te sturen is.
Ondertussen deed Dochter een stampvoetdansje want ze had het koud en de Moeder keek ons hoopvol aan: zij had duidelijk het minst zin in een ijsdag.
Hen verlatend met 'we lezen het wel in de krant' gingen wij huiswaarts.
We hebben nog gekeken maar hen niet meer gezien.
Ook in de krant hebben we niets gelezen.

Kon het echt niet?
Natuurlijk kon het WEL!
Met minimaal 2 man, met maximaal 2 man, met een goede uitrusting, met lef maar vooral met geluk.
Er zullen mensen die zijn die heerlijk over prachtig ijs hebben gereden.
Alleen wij niet.